Στο Zarbee's γνωρίζουμε πόσο σημαντικό είναι το μέλι για τον άνθρωπο, τόσο για τη νόστιμη γεύση του όσο και για τα πολλά οφέλη που έχει για την υγεία.
Εκτός από τη χρήση αυτού του πολυαγαπημένου συστατικού σε όλα τα προϊόντα μας, αυτό που, επίσης, μας συναρπάζει είναι η αγάπη των αρκούδων για το μέλι.
Με τα χρόνια, τα δημοφιλή μέσα ενημέρωσης έκαναν τις αρκούδες σχεδόν συνώνυμες με το μέλι. Συμβάλαμε κι εμείς οι ίδιοι σε αυτό με την τηλεοπτική μας διαφήμιση, η οποία αφηγείται την ιστορία δύο αρκούδων, ενός πατέρα και μιας κόρης, που απολαμβάνουν χρόνο μαζί!
Αλλά πόσα από αυτά είναι πραγματικά αλήθεια; Υπάρχει κάποιος λόγος που αρέσει τόσο πολύ στις αρκούδες το μέλι; Αγαπούν οι αρκούδες το μέλι; Ή μήπως αποτελεί έναν μύθο που διαδόθηκε από τη γνωστή κίτρινη αρκουδίτσα με την κοιλιά που γουργουρίζει;
Ας δούμε, όμως, γιατί λέγεται ότι οι αρκούδες αγαπούν το μέλι όσο κι εμείς. Θα ξεκινήσουμε την έρευνά μας εξετάζοντας πώς παρασκευάζεται το μέλι και γιατί το κάνουν οι μέλισσες.
Γιατί οι μέλισσες φτιάχνουν μέλι;
Το μέλι προέρχεται συνήθως από το νέκταρ, το οποίο απορροφάται από τις μέλισσες καθώς πετούν από λουλούδι σε λουλούδι. Στο δεύτερο ειδικό στομάχι της μέλισσας, γνωστό ως πρόλοβο, τα ένζυμα ξεκινούν τη διαδικασία διάσπασης των σακχάρων στο νέκταρ.
Όταν οι μέλισσες επιστρέφουν με αυτό στην κυψέλη, το μεταφέρουν από μέλισσα σε μέλισσα πριν το αποθηκεύσουν σε κηρήθρες. Εδώ, ο αέρας από την κίνηση των φτερών των μελισσών προκαλεί την εξάτμιση που το μετατρέπει σε παχύρρευστο, κολλώδες μέλι.
Ο λόγος που το μέλι είναι σημαντικό για τις μέλισσες είναι ότι διασφαλίζει ότι η κυψέλη έχει αρκετή τροφή για τους χειμερινούς μήνες (1), όταν υπάρχουν λιγότερα λουλούδια τριγύρω, και το νέκταρ δεν υπάρχει σε αφθονία.
Αγαπούν πραγματικά το μέλι οι αρκούδες;
Εν ολίγοις, ναι. Δεν είναι όλες οι αρκούδες φανατικές με το μέλι, αλλά όσες από αυτές έχουν πρόσβαση σε μελίσσια γενικά λατρεύουν να το τρώνε.
Σε ορισμένα μέρη του κόσμου, οι αρκούδες θεωρούνται ένας από τους απόλυτους όλεθρους των μελισσοκόμων, καθώς αποτελούν ένα σημαντικό επιβλαβές ζώο που κάνει τακτικές επιδρομές στα μελισσοκομεία. (2)
Η μαλαισιανή αρκούδα, η οποία συναντάται σε χώρες της Ανατολικής Ασίας, ονομάζεται ακόμη και «αρκούδα του μελιού» λόγω της ακόρεστης όρεξής της για μέλι και της εξαιρετικά μακριάς γλώσσας της που της επιτρέπει να βγάζει το μέλι από τις κυψέλες (3). Αν και θεωρείται ότι συνολικά, οι μαύρες και οι καφέ αρκούδες τρώνε το περισσότερο μέλι (2).
Η υψηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα του μελιού το καθιστά ιδανικό για να δώσει στις αρκούδες την ενέργεια που χρειάζονται, ειδικά κατά την περίοδο διατροφικής στέρησης (4) - την περίοδο μετά την αφύπνιση από τη χειμερία νάρκη.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι αρκούδες πρέπει να καταναλώνουν περίπου 20.000 θερμίδες ημερησίως για να ανακτήσουν τα συνηθισμένα αποθέματα λίπους και ενέργειας.
Σε αντίθεση με πολλά άλλα σαρκοφάγα ζώα, οι αρκούδες έχουν επίσης υποδοχείς της γλυκιάς γεύσης (4) στους γευστικούς κάλυκες τους, έτσι ενδεχομένως λατρεύουν και τη γεύση!
Δεν είναι μόνο το μέλι
Όταν καταναλώνεται μόνο του, το μέλι δίνει στις αρκούδες μερικές από τις θερμίδες που χρειάζονται, καθώς και σάκχαρα, ορισμένες βιταμίνες και μέταλλα.
Επίσης, τους αρέσει να τρώνε την κυψέλη, την κηρήθρα, τις μέλισσες, καθώς και τις προνύμφες. Στην πραγματικότητα, ορισμένοι θεωρούν ότι οι αρκούδες τρώνε το μέλι, αλλά αυτό που πραγματικά επιζητούν είναι οι ίδιες οι μέλισσες λόγω της υψηλότερης περιεκτικότητας σε λιπαρά και πρωτεΐνες.(2)
Κατά την επιδρομή στην κυψέλη, η γούνα μιας αρκούδας είναι γενικά αρκετά παχιά γεγονός που καθιστά δύσκολο για τις μέλισσες να τη τσιμπήσουν.
Αυτό ισχύει εκτός από τις περιοχές γύρω από το πρόσωπο και τα μάτια, οι οποίες και γίνονται στόχος των θυμωμένων μελισσών. Αλλά φαίνεται ότι ο κίνδυνος ενός τσιμπήματος αξίζει έτσι ώστε να βάλουν οι αρκούδες χέρι σε αυτή τη νόστιμη τροφή.
Συνοψίζοντας, πιστεύουμε ότι είναι ασφαλές να πούμε πως στις αρκούδες αρέσει το μέλι, αν και μπορεί να κρύβονται περισσότερα πίσω από αυτή την πεποίθηση από όσα αποκαλύπτονται εκ πρώτης όψεως.
Βιβλιογραφία:
Wong, S. (n.d). Why do bees make honey?. New Scientist. Available at: https://www.newscientist.com/question/bees-make-honey/ (Accesed 23 March 2023).
Marsh, B. (2020). Do Bears Really love Honey?. The Fact Site. Available at: https://www.thefactsite.com/do-bears-love-honey/. (Accesed 23 March 2023).
National Geographic (n.d). Sun Bear. Available at: https://www.nationalgeographic.com/animals/mammals/facts/sun-bear. (Accesed 23 March 2023).
Khan, R. (2023). Do Bears Really Like Honey?. Science ABC. Available at: https://www.scienceabc.com/nature/animals/do-bears-really-like-honey.html (Accesed 15 April 2025).